15 Temmuz 2020’de, Türkiye’deki çekimlerinin başlamasına bir gün kala Netflix tarafından iptal edilen ‘Şimdiki Aklım Olsaydı’ dizisi Netflix İspanya’da hayat bulacak.
15 Nisan’da Variety’de yayınlanan habere göre Ece Yörenç’in ‘Şimdiki Aklım Olsaydı’ adlı dizi senaryosu, İspanyol senarist Irma Correa tarafından uyarlanıyor. Si lo hubiera sabido (If Only) ismini taşıyacak dizinin Netflix İspanya’da yayınlanması planlanmakta. ‘Şimdiki Aklım Olsaydı’ dizisinin çekimleri, senaryoda bir eşcinsel bir karakter olması nedeniyle Türkiye’de iptal edilmişti.
İptal Süreci
Altyazı Fasikül’ün 19 Temmuz 2020’de, Yörenç’in açıklamalarına da yer vererek duyurduğu Netflix’in iptal kararına uzanan süreci hatırlayalım: Yönetmenliğini Çağan Irmak ve Umut Aral’ın, yapımcılığını Netflix’in, Türkiye’deki yürütücü yapımcılığını ise Ay Yapım’ın üstleneceği ‘Şimdiki Aklım Olsaydı’ dizisinin 2021 yılında Netflix’te gösterilmesi planlanıyordu. Ancak dizinin yayıncısı Netflix’in, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na yaptığı, yabancı yapımların yasal mevzuat gereğince alması gereken ‘Yabancı Yapımlar İçin Çekim İzni’ başvurusu kabul edilmedi. Çekim izninin çıkmamasının, senaryonun yan hikâyelerinden birinde yer alan bir eşcinsel karakterle ilişkili olduğuna dair resmî olmayan kanallar üzerinden duyum alan yaratıcı/senarist Yörenç, ekibin ortak kararı ile senaryodan bu karakteri çıkarınca bakanlıktan çekim izni verildi.
Ancak bu gelişmeler ışığında 14 Temmuz 2020’de, çekimlere iki gün kala, RTÜK temsilcileri ile görüşen Netflix, Yörenç’in deyimiyle “ileriki projelerini de düşünerek orijinal senaryoda değişiklik yapılmasını prensiplerine aykırı olarak değerlendirerek” projeyi iptal etme kararı aldı. Ve nihayetinde bu karar 15 Temmuz’da, çekimlere bir gün kala, tüm dizi ekibine iletildi. İptal edilen sekiz bölümlük dizi için tüm dizi ekibine ödeme yapan Netflix, konuyla ilgili resmî bir kamuoyu açıklaması yapmamayı tercih etti.
İltica Süreci
İptal kararının üzerinden dokuz aya yakın süre geçmişken, 15 Nisan 2021’de Variety’de yayınlanan söyleşi ile ‘Şimdiki Aklım Olsaydı’ dizisinin yeni yuvasının Netflix İspanya olduğu duyuruldu. Daha önce Yörenç ile Fatmagül’ün Suçu Ne? (2010-2012) dizisinin Alba (2021) isimli İspanya adaptasyonu için de işbirliği yapan Correa’nın dizi sorumlusu ve senarist olarak yer alacağı Si lo hubiera sabid projesinin yapımcılığını ise, Alba dizisinde olduğu gibi, Boomerang isimli yapım şirketi üstlenecek.
Konuyla ilgili Variety’nin sorularını yanıtlayan Yörenç, dizinin iptaline uzanan Türkiye macerasına dair gelen soruya; “Türkiye’de Kültür Bakanlığı’nın ülkeye dair verdiği imaj gerekçesiyle dizi iptal etme gücü var. Daha önce herhangi bir uygulamasını görmediğimiz bu gücü benim dizimde kullanmaya karar verdiler. Bize açık bir gerekçe vermemelerine rağmen, bunun dizide yer alan bir eşcinsel karakterle ilgili olduğunu biliyoruz. (…) Bizim onların ahlak normlarına göre dizi senaryosunda değişiklik yapmamızı beklediler. Ancak Netflix ile beraber, bu değişiklikleri yapmamaya ve nihayetinde diziyi iptal etmeye karar verdik. Fakat şimdi beni gerçekten heyecanlandıran ve bana enerji veren bu adaptasyona odaklanmak, geçmişi unutmak istiyorum,” şeklinde cevap verdi.
Dizinin İspanya versiyonunda eşcinsel karakterin daha ön plana çıkıp çıkmayacağı veya dizide eşcinsel karakterlerin öpüşme sahnesi olup olmayacağı sorusuna ise Yörenç “Orijinal Türkiye versiyonunda bir kadın ve bir erkek aşklarını belli bir şekilde ifade ediyorlar. Herhangi spesifik bir sahneden bahsetmiyorum. İki erkek de aşkı aynı şekilde yaşayabilir,” yanıtını verirken, Correa ise “Herhangi bir öpüşme sahnesi olup olmayacağını söyleyemeyiz. Ancak dizide her anlamda çeşitlilik ve güçlü bir Türkiye aroması olacağını söyleyebilirim,” açıklamasını yaptı.
‘Şimdiki Aklım Olsaydı’nın iptal süreci, Türkiye’de çekilen dizilerin üzerindeki, yapım süreci öncesi başlayan, bakanlık izinlerinin maşasıyla yürütülen ve senaryoları şekillendiren sansür baskısını gün yüzüne çıkarmıştı. Dizinin adaptasyonuyla bir anlamda ‘iltica’ ettiği Netflix İspanya’da ise konu bambaşka bir perspektif üzerinden konuşuluyor. Kendileriyle Variety için konuşan John Hopewell ve Jamie Lang’a göre, Yörenç ve Correa’nın işbirliği “küreselleşen dünyada ortaya çıkan yeni bir milliyet duygusuna” işaret ediyor. Söyleşinin giriş yazısında, Yörenç ve Correa’nın, farklı ülkelerden gelen ve bu ülkeler üzerine yazan, ancak tümüyle bu ülkelere de “ait” sayılamayacak isimler olduğuna dikkat çekiliyor. Bu iki kadının yarattığı ortak dil “kadınların nasıl daha iyi hayatlar sürebileceğine” dair evrensel bir diyalog örneği olarak tanımlanırken, ‘Şimdiki Aklım Olsaydı’ dizisinin Si lo hubiera sabido isimli uyarlaması da bu yeni uluslararası dayanışma ve küresel aidiyet duygusunun bir ürünü olarak ele alınıyor.
