Haber: Fırat Yücel
Netflix’in Türkiye yapımı projelerinden biri olan Şimdiki Aklım Olsaydı dizisi, set başlamadan bir gün önce Netflix tarafından iptal edildi. Yönetmenliğini Çağan Irmak ve Umut Aral’ın, yapımcılığını Netflix’in, Türkiye’deki yürütücü yapımcılığını ise Ay Yapım’ın üstlendiği Şimdiki Aklım Olsaydı’nın 2021 yılında Netflix’te gösterilmesi planlanıyordu. Şirketin diziyi çekimlere bir gün kala iptal etmesinin ardında senaryosundaki yan hikâyelerinden birinde eşcinsel bir karakterin yer alması yatıyor. Dizinin yaratıcısı ve senaristi olan Ece Yörenç Fasikül’e yaptığı açıklamada “bir gey karakter nedeniyle dizinin çekimlerine izin verilmediğini ve bunun ilerisi için çok korkutucu” olduğunu dile getirdi. Öte yandan, basında çıkan dizide gey bir çiftin seks sahnesi olduğu yönündeki haberlerin gerçekliği yansıtmadığını söyleyen Yörenç, söz konusu karakterin senaryoda herhangi bir fiziki temasta bulunmadığını ve buna rağmen çekimlere izin verilmediğini belirtti. Edindiğimiz bilgiye göre, dizinin yapımcısı Netflix, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na, yabancı yapımların yasal mevzuat gereğince alması gereken ‘Yabancı Yapımlar İçin Çekim İzni’ için başvuruyor (Türkiye’de çekim yapmak isteyen yabancı yapımların çekim izmi için senaryoyu bakanlığa gönderme yükümlülükleri bulunmakta.) Bu iznin çıkmaması, fakat niye çıkmadığı konusunda bakanlıktan Netflix’e bir gerekçe de sunulmaması üzerine dizinin yaratıcısı Ece Yörenç, tüm ekibin ortak kararıyla çekimlere başlanabilmesi için senaryoda değişiklik yapıyor. Gey karakterin senaryodan çıkarılmasını içeren bu değişikliğin ardından bakanlıktan çekim izni geliyor fakat Netflix yetkilileri, 14 Temmuz 2020’de Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’yla (RTÜK) bir görüşme yaptıktan sonra diziyi iptal etme kararı alıyorlar. Karar, dizi çekimlere bir gün kala, 15 Temmuz günü ekibe iletiliyor. Yörenç’e göre, Netflix’in bu kararı almasının nedeni, RTÜK’le yapılan görüşme sonrasında şirketin, ileriki projelerini de düşünerek orijinal senaryoda değişiklik yapılmasını prensiplerine aykırı olarak değerlendirmesi. Yörenç senaryoyu Netflix’e teslim ettikten sonra kendisine ödeme yapıldığını ve ayrıca Netflix’in, çekilmemiş 8 bölüm için tüm dizi çalışanlarına ödeme yapma kararı aldığını ve bunu çalışanlara ilettiğini belirtiyor. Bununla birlikte Netflix, iptal kararı sonrası henüz kamuoyuna resmî bir açıklama yapmadı.
Hatırlanacağı üzere, RTÜK başkanı Ebubekir Şahin Aşk 101 dizisinde eşcinsel bir karakter olduğu yönündeki söylentiler üzerine “toplumumuzu rahatsız edecek her türlü yayın içeriğine geçit vermemekte kararlıyız” ifadesini kullanmış ve Netflix’i sözlü olarak uyardıklarını dile getirmişti. Öte yandan, Habertürk yazarı Fatih Altaylı, Şimdiki Aklım Olsaydı’yla ilgili kaleme aldığı ‘Türk Dizilerine Engel’ başlıklı yazısında, RTÜK’ün Netflix yetkililerine “gay karakteri diziden çıkarın” dediğini aktarıyor. Bilindiği üzere, geçtiğimiz sene yapılan düzenlemeyle dijital gösterim platformları RTÜK’ün denetimi altına alınmış olmasına rağmen bu yasal düzenleme ön denetimi, yani yapımların yayınlanmadan önce içeriklerine müdahalesi edilmesini (yani RTÜK’ün sansür kurulu olarak görev yapmasını) kapsamıyor. Şimdiki Aklım Olsaydı’nın karşı karşıya kaldığı, yayınlanmamış, çekimleri dahi yapılmamış bir yapımın, Netflix, Kültür Bakanlığı ve RTÜK arasındaki pazarlıklar sonucunda sansürlenmesi olarak kayda geçecek.
Öte yandan, Şimdiki Aklım Olsaydı’ya uygulanan sansür, AKP’nin Tanıtım ve Medyadan Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Mahir Ünal’ın Cüneyt Özdemir’in programında yaptığı kafa karıştırıcı açıklamalara da yeni bir boyut kazandırmış bulunuyor. Hatırlanacağı üzere Ünal, Aşk 101 dizisindeki Osman karakterinin gey olarak kurgulandığını ifade etmişti. Ece Yörenç Fasikül’e yaptığı açıklamada, Aşk 101’deki Osman karakterinin gey olarak yazıldığının doğru olmadığını; bu konuda çıkan haberlerin ve yapılan yorumların esasında Şimdiki Aklım Olsaydı’daki karaktere dair duyumlardan hareketle yapılmış olduğunu dile getirdi. Buna göre, Şimdiki Aklım Olsaydı’da bir eşcinsel karakter olduğunun duyulması üzerine, bu kulaktan dolma bilgi, sosyal medyada homofobik kampanya yapanlar tarafından Aşk 101’deki Osman karakterine mâl ediliyor. Netflix’in konuya açıklık getirmemesi üzerine söz konusu yalan haberler yayılıyor ve Şimdiki Aklım Olsaydı’daki karakter yerine Aşk 101’deki Osman karakterinin eşcinsel olduğu varsayılıyor. Mahir Ünal da yaptığı açıklamada, iki diziyi birbiriyle karıştıran bu asılsız haberleri temel alıyor.
Netflix’in, ülkelerin siyasal konjonktürüne göre söz konusu ülkelerde erişilebilir olan içeriklerini şekillendirdiği biliniyor (Hatırlanacağı üzere şirket Türkiye’de de, RTÜK’ün talebi üzerine Designated Survivor adlı dizinin bir bölümüne erişimi kaldırmıştı.) Ancak, Netflix yapımı olan bir dizinin içeriğinden dolayı çekimlerinin durdurulması ilk kez meydana geliyor ve bu, Türkiye açısından vahim bir sansür uygulamasına ve ifade özgürlüğüne yönelik ciddi bir müdahaleye işaret ettiği gibi Netflix açısından da büyük bir itibar kaybı anlamına geliyor.
