Kültür, sanat ve bilim dünyasına önemli katkılar sunmuş, Boğaziçi Üniversitesi fahri doktorasına sahip isimlerden açıklama: Üniversitenin çoğulcu değerleri tehdit altında. Açıklamaya imza atanlar arasında usta yönetmen Nuri Bilge Ceylan da var.
Boğaziçi Üniversitesi’nden fahri doktora unvanı almış kişiler bir araya gelerek, Melih Bulu’nun cumhurbaşkanı kararıyla üniversiteye rektör atandığı 2 Ocak 2021 tarihinden beri yaşanan süreci kaygıyla izlediklerini dile getiren bir açıklama yayınladılar. Boğaziçi Üniversitesi’nde akademik özgürlük, çoğulculuk ve özerklik gibi ilkelerin tehdit altında olduğunun dile getirildiği metinde sanat dünyasından İdil Biret, Fazıl Say, Gülsin Onay, Orhan Pamuk gibi isimlerin yanı sıra usta yönetmen Nuri Bilge Ceylan’ın da imzası var.
Boğaziçi Üniversitesi’nin Elektrik ve Elektronik Bölümü mezunlarından Nuri Bilge Ceylan’a fahri doktorası 2010 yılında rektör Kadir Özçaldıran tarafından verilmişti. Ceylan cübbesiyle yaptığı teşekkür konuşmasında, Boğaziçi Üniversitesi’nin yasakçı olmayan zihniyetinin kendisini bugünlere taşıdığına değinerek şu sözleri sarf etmişti:
“Öğrenciyken bu unvanı alacağımı söyleseler inanmazdım. Bu üniversite, bilgiye ulaşmanın çok zor olduğu o günlerde başta olağanüstü kütüphanesi, çok takdirle izlediğim Mithat Alam Film Merkezi ve Altyazı dergisinin temeli olan sinema kulübü ve yasakçı olmayan, öğrenciye imkânlarını sunan zihniyetiyle beni bugünlere taşıdı. Şimdi de aynı özelliklerin sürdürüldüğünü memnuniyetle gözlüyorum.”
21 Ağustos 2021’de üniversiteye rektör olarak atanan Naci İnci, belgeselci/akademisyen Can Candan’ı görevden alması ve Feyzi Erçin’in film müziği derslerini engellemesiyle gündeme gelmişti. İnci ayrıca, Nuri Bilge Ceylan’ın 2010’da yaptığı bu konuşmasında övgüyle bahsettiği (2003-2019 yılları arasında bünyesinde Altyazı Sinema Dergisi’ni de yayınlayan) Mithat Alam Film Merkezi’ne büyük katkı sağlamış Özcan Vardar’ın sinema derslerine de son vermişti. Ders vermeleri engellenen bu üç ismin de 2 Ocak 2021 tarihinden beri akademik özerklik için verilen mücadelede yer almış olması, Boğaziçi Üniversitesi’ne yasakçı zihniyetin hâkim olmaya başladığına dair emarelerden biri olarak görülmüştü.
Nuri Bilge Ceylan ve sanat dünyasından diğer isimlerin yanı sıra, üniversiteden fahri doktora almış bilim insanlarının da imzaladığı metnin tamamını paylaşıyoruz:
Bizler, Boğaziçi Üniversitesi’nden fahri doktora ünvanı almış kişiler olarak, Boğaziçi Üniversitesi’nde 2 Ocak 2021 tarihinden beri yaşanan süreci kaygıyla izliyoruz.
Üniversiteler, bilimsel bilginin ve yaratıcı düşüncelerin üretildiği, geliştirildiği ve özgürce ifade edildiği yerlerdir. Aynı zamanda kültür ve sanatla zenginleşir; toplumun da zenginleşmesine katkıda bulunurlar. Başarılı bir üniversitenin şeffaf, hesap verebilir ve katılımcı bir akademik ve idari yönetişim yapısına sahip olması gerekliliği açıktır. Biliyoruz ki, Boğaziçi Üniversitesi’nin kültür, sanat ve bilim dünyasına katkılar sunan insanlar yetiştirmiş olması üniversitenin temsil ettiği demokratik ve çoğulcu değerlerle yakından ilintilidir. Çoksesliliğe olanak sağlayan ortamı ve akademik kültürü ile Boğaziçi Üniversitesi geleneğinin tehdit altında olduğunu görmekteyiz. 2 Ocak 2021 tarihinden bu yana yapılan müdahalelerin yüz elli sekiz yıllık bir geçmişe ve uluslararası akademik camiada önemli bir konuma sahip Boğaziçi Üniversitesi’nin demokratik değerlerini yok edeceği kaygısını ve akademik mükemmeliyetini kaybetmesiyle sonuçlanacak bu sürecin geri dönülmesi güç bir kamusal zarara yol açacağı endişesini taşımaktayız.
Yükseköğretimde akademik ve idari yönetişimi şekillendirmek üzere yapılacak her çalışmada akademik özgürlük, üniversite özerkliği, şeffaflık ve hesap verilebilirlik ilkelerinin öncelikli olması gerektiğini savunuyor ve fahri doktoramızı aldığımız Boğaziçi Üniversitesi’nin bileşenlerinin haklı taleplerinin yanında olduğumuzu duyururuz.
İmzacılar:
Özgen Acar (Gazeteci, 4 Kez Kültür Bakanlığı Şükran Plaketi Sahibi),
Prof. Dr. Daron Acemoğlu (Massachusetts Teknoloji Enstitüsü Öğretim Üyesi),
Prof. Dr. Tamer Başar (Illinois Üniversitesi Urbana-Champaign Swanlund Daimi Emeritüs Profesörü ve İleri Araştırmalar Enstitüsü Elektrik ve Bilgisayar Mühendisliği Emeritüs Profesörü),
Prof. Dr. Şeyla Benhabib (Yale Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Felsefe Eugene Meyer Emeritüs Profesörü ve Columbia Üniversitesi Hukuk Fakültesi Misafir Öğretim Üyesi ve Hukuk Emeritüs Profesörü),
Prof. Dr. Engin Bermek
İsmail Beşikçi (Sosyolog, Yazar, 2012 Uluslararası Hrant Dink Ödülü Sahibi),
İdil Biret (Piyanist, 1971 yılından beri Devlet Sanatçısı),
Nuri Bilge Ceylan (Yönetmen, Senarist, 2014 Altın Palmiye Ödülü Sahibi),
Prof. Dr. Zeynep Çelik (Columbia Üniversitesi ve Sakıp Sabancı Üniversitesi Tarih Profesörü ve New Jersey Teknoloji Enstitüsü Mimarlık Bölümü Emeritüs Profesörü),
Prof. Dr. Erol Gelenbe (Polonya Bilim Akademisi Teorik ve Uygulamalı Enformatik Enstitüsü Profesörü, Duke Üniversitesi Elektrik ve Bilgisayar Mühendisliği Eski Nello L. Teer Bölüm Başkanı, Londra Emperyal Koleji Eski Dennis Gabor Başkanı, Macar Bilimler Akademisi ve İslam Bilimler Akademisi Onursal Üyesi, Belçika Kraliyet Bilimler Akademisi ve Polonya Bilim Akademisi Yabancı Üyesi, Fransa Ulusal Teknoloji Akademisi Üyesi),
Prof. Dr. Federico Mayor (Madrid Özerk Üniversitesi Barış Kültürü Vakfı Başkanı, Granada Üniversitesi Eski Rektörü (1968 – 1972), İspanya Eğitim ve Bilim Eski Bakanı (1981 – 1982) ve UNESCO Eski Genel Direktörü (1987 – 1999)),
Prof. Dr. Justin Mc Carthy (Emeritus Profesör, Louisville Üniversitesi Öğretim Üyesi),
Gülsin Onay (Piyanist, 1987 yılından beri Devlet Sanatçısı),
Orhan Pamuk (2006 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi, Columbia Üniversitesi Robert Yik-Fong Tam Beşeri Bilimler Profesörü),
Fazıl Say (Piyanist ve Besteci, 2008 Avrupa Birliği Kültür Elçisi),
İlhan Usmanbaş (Çağdaş Klasik Müzik Bestecisi, 1971 yılından beri Devlet Sanatçısı)
