Şu An Okunan
‘Polis Şiddetini Örtbas’ Genelgesine Danıştay ‘Dur’ Dedi

‘Polis Şiddetini Örtbas’ Genelgesine Danıştay ‘Dur’ Dedi

Danıştay 10. Dairesi, Emniyet Genel Müdürlüğü’nün eylemler sırasında polislerin kayda alınmasını engellemeyi amaçlayan genelgesinin yürütmesini oy birliğiyle durdurma kararı aldı. Kararda genelgenin haberleşme ve basın hürriyetini kısıtladığı belirtilerek “Anayasamızın 7. ve 13. maddelerine uyarlılık bulunmadığı kanaatine varılmıştır,” denildi.

İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü’nün 27 Nisan 2021 tarihli genelgesinde, eylemler sırasında polislerin görüntülerini veya seslerini kaydeden kişilerin engellenmesi ve haklarında adli işlem yapılması gerektiği ifade edilmişti. Emniyet Genel Müdürü Mehmet Aktaş’ın imzasıyla yayımlanan genelgede kolluk görevlilerinin uyguladığı hak ihlallerinin kaydını ve paylaşımını kolaylaştıran akıllı telefon ve sosyal medya gibi teknolojik alet ve mecralar, ‘özel hayatın gizliliğinin ihlalini’ artıran araçlar olarak ele alınmış, ses ve görüntü kaydı alınmasının ‘kolluk personelinin görevini yapmasını engellediği’ öne sürülmüştü. Genelgenin yayınlanmasının ardından kolluk kuvvetlerinin, eylemlerde çekim yapan kişileri gözaltı ile tehdit etmesi veya belgeselci ya da TV muhabirlerinin çekimlerine şiddet yoluyla engel olması gibi hak ihlalleri daha da sık yaşanmaya başlanmıştı.

‘Ses ve görüntü yasağı’ olarak nitelenen ve hem anayasaya aykırı olduğu hem de haberleşme özgürlüğünü hukuksuzca engellediği için uzun süre tartışmalara konu olan genelgeye karşı siyasi muhalefet, çok sayıda baro ve sivil toplum örgütü yargıya başvurmuştu. Yine genelgeye karşı gazetecilerden belgesel fotoğrafçılara, aktivistlerden kolektiflere iki yüzü aşkın ismin imzasıyla ortak bir bildiri kaleme alınarak genelgenin dayanağı olan ‘kişisel verilerin korunması ilkesi’nin “kamusal alanda kamu gücünü kullanma yetkisi olan kolluk kuvvetleri için uygulanabilir” olmadığına dikkat çekilmişti. Genelgenin “olası bir polis şiddetinin örtbas edilmesine” yol açabileceğine ve “hatta böyle bir şiddetin teşvik edilmesine neden olabileceğine” vurgu yapılan bildiride şu mesaj verilmişti: “Bu genelge bizim açımızdan yok hükmündedir. Buradayız ve kayıttayız.”   

“Temel Hak ve Hürriyetlere Sınırlama Getirilemez”

Danıştay 10. Dairesi’nde 15 Eylül 2021 tarihinde alındığı görünen karara göre, Emniyet Genel Müdürlüğü’nün Ses ve Görüntü Kaydı Alınması konulu genelgesinin yürütülmesi oy birliğiyle durduruldu. Genelge ile getirilen düzenlemelerin temel hak ve hürriyetlerden olan basın ve haberleşme hürriyetine kural ve sınırlamalar getirdiğinin tespit edildiği belirtilen kararda, “Genelge niteliğinde bir düzenleyici işlem ile adı geçen temel hak ve hürriyetlere yönelik sınırlama getirilmesinde Anayasamızın 7. ve 13. maddelerine uyarlılık bulunmadığı kanaatine varılmıştır,” denildi ve eklendi: “Bu itibarla, anılan temel hak ve hürriyetleri, Anayasanın 13. Maddesinde getirilen hukuki güvencelere ve kanunla sınırlama ilkesine aykırı olacak şekilde düzenleyen dava konusu genelgede hukuka uyarlık görülmemiştir.”

Yürütmenin durdurulması kararı sonrası uygulanmayacak olan genelgenin iptal istemi ise ilerleyen süreçte Danıştay 10. Dairesi’nce karara bağlanacak.