Risk Altındaki Sinemacılarla Uluslararası Dayanışma Koalisyonu (ICFR), Ağustos 2023’ten beri cezaevinde tutulan İranlı yönetmen Navid Mihandoust’un derhal serbest bırakılması için uluslararası sinema sektörüne çağrıda bulundu. Geçtiğimiz Aralık ayında kısa bir süreliğine serbest bırakılan ancak tekrar tutuklanarak cezaevine geri gönderilen Mihandoust’un şartlı tahliye edilme ihtimali belirsiz durumda.
Sinemacıların kişisel güvenliklerine yönelik zulüm veya tehdit durumunda harekete geçen ICFR, uluslararası sinema sektörünü etkinleştirerek söz konusu sinemacıların çalışmalarına devam etme haklarını savunuyor. ICFR geçtiğimiz sene İran’da ve çevresinde giderek gerginleşen koşullara dikkat çekerek uluslararası sinema sektörüne İranlı sinemacılarla dayanışma çağrısı yapmıştı. Koalisyondan yapılan son çağrıda yönetmen, senarist ve yönetmen yardımcısı kimlikleriyle 1999’dan beri sektörün içerisinde olan Navid Mihandoust’un derhal serbest bırakılması talep edildi.
ICFR’nin aktardığına göre Mihandoust, 2021 yılında İranlı gazeteci ve kadın hakları savunucusu Masih Alinejad’ın meslek hayatını konu alan -ve hâlâ yayınlanmamış- bir belgesel nedeniyle asılsız suçlamalarla karşı karşıya kaldı. Mihandoust’un, İranlı genç kadınlar arasındaki başörtüsü karşıtı harekete dair bir film çektiği yönündeki temelsiz bir iddiadan dolayı mevcut hapis cezasına çarptırılması 2024 yılı içerisinde kesinlik kazandı. Ardından İran istihbarat teşkilatı, yönetmeni “İran’daki kadın hakları üzerine yeni bir belgesel çekme” bahanesiyle Alinejad’la iletişime geçmeye zorlamaya kalktı; ancak Mihandoust İran istihbaratının bu işbirlik talebini geri çevirdi.
Mihandoust’un karakteri ve sinemacı kimliği hakkında konuşan kız kardeşi Neda Mihandoust, “Film yönetmeni olarak, halka karşı sorumluluğu olduğunu düşünüyordu – işiyle insanların sesi olmak ve toplumundaki problemleri vurgulamak istiyordu. İran’ı terk etme şansı olmasına rağmen Navid, İran’da kalmayı seçmişti,” dedi.
Mihandoust’un İran devletinin kadın hakları aktivizmine karşı yürüttüğü planı desteklemeyi kararlı biçimde reddetmesi, acımasız uygulamalarıyla bilinen Evin Hapishanesi’nde mahkûm edilmesiyle sonuçlandı. ICFR, Mihandoust’un ailesinin, yönetmenin koşullu tahliyesinin kesinleşip kesinleşmeyeceğiyle ilgili zihinsel açıdan son derece yıpratıcı koşullar karşısında sağlığı ve esenliği konusundaki derin endişelerini paylaştığını ifade ediyor. Koalisyonun mesajı açık: “Navid Mihandoust’un yanında olmayı sürdürüyor ve İran makamlarına, Mihandoust’u derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakmaları çağrısında bulunuyoruz.”
Uluslararası sinema sektöründeki meslektaşlarını, çağrılarını güçlendirmeye ve Mihandoust’un durumuna görünürlük sağlamaya davet eden ICFR, yönetmenle dayanışma için şöyle bir öneri sunuyor: “Örneğin, Mihandoust’un 2023 yılında, hapis cezasının uygulanıp uygulanmayacağına dair endişeli bir bekleyiş içindeyken çektiği Cafe adlı filmini festivallerinizde ve kurumlarınızda gösterime sunarak destekleyebilirsiniz.”
