Haber: Fırat Yücel
Güncelleme (8 Haziran 2021): Sinema-TV Sendikası, TESİYAP (Televizyon ve Sinema Filmi Yapımcıları Meslek Birliği) ve Oyuncular Sendikası’nın Sağlık Bakanlığı’na yapmış olduğu talep doğrultusunda sinema/dizi sektörünün aşılanmasına başlandığı duyuruldu.
Güncelleme (1 Mayıs 2021): Film sektörü, “Tam Kapanma” genelgesinde sokağa çıkma yasağından muaf tutulan “üretim ve imalat tesisleri” kapsamında değerlendiriliyor. Bu konuda bir açıklama yapan Sinema-TV Sendikası, pandeminin başından beri film sektörünün yasaklardan muaf tutulduğuna dikkat çekti ve insan-ekipman sirkülasyonunun yoğun olduğu sektörün aşılama takvimine eklenmesi gerektiğini vurguladı: “Emekçiler, vakaların arttığı bu dönemde, sağlık ve para arasında seçim yapmak zorunda bırakılmamalıdır.”
Film sektörü, öncelik sırasına uygun bir şekilde aşılama takvimine eklenerek gerekli planlamalar yapılmalıdır.
Bu zorlu günleri beraber atlatmak, temel haklarımızı korumak için herkesi Sendika’ya üye olmaya ve dayanışmamızı güçlendirmeye davet ediyoruz.
Çünkü #SendikaSensin pic.twitter.com/NgKF650s6L— Sinema TV Sendikası (@sinematvsen) April 30, 2021
Güncelleme (25 Şubat 2021): Yapımcılığını Med Yapım’ın üstlendiği, FOX TV’de yayınlanan Yasak Elma dizisinin başrol oyuncularından Eda Ece, COVID-19 testinin pozitif çıkması üzerine evinde karantinaya alındı. Ece’nin yanı sıra, dizinin üç set çalışanının da testinin pozitif çıktığı bildiriliyor.
Güncelleme (2 Aralık 2020): Sinema-TV Sendikası’nın verilerine göre, setlerin tekrardan başladığı yaz aylarından bugüne, 30 farklı dizi ve film setinde 122 COVID-19 vakası görülmüş durumda. Sendikanın setlerden kendilerine ulaşan bilgiler ışığında tuttuğu verilerin sadece küçük bir kısmı teyitli olmamakla birlikte, bilgi akışı sağlanamayan birçok set de var. Setlerdeki vaka sayısının Eylül ayıyla birlikte ciddi bir artış gösterdiği gözlemleniyor. Bugüne kadar, erişim dahilindeki bilgilere göre, setlerde COVID-19 hastalığından iki kişi hayatını kaybetti.
Güncelleme (1 Aralık 2020): Oyuncular Sendikası, kamu otoritelerine seslendiği ‘Görünmez Olduk!’ başlıklı açıklamasında, üretimin devam ettiği, başta setler olmak üzere tüm alanlarda pandeminin gereği olarak ‘Sağlıklı ve Güvenli Çalışma Protokolü’ uygulanması gerektiğini belirtti. Açıklama “Bizi görün ve artık gereğini yapın” sözleriyle tamamlanıyor.
Güncelleme (9 Kasım 2020): ATV’de yayınlanan, yapımcılığını Focus Film’in üstlendiği Beni Bırakma dizisinde kamera asistanlığı yapan Mert Dizemen hayatını kaybetti. Dizemen’in, 30 Ekim 2020’de yapılan COVID-19 testinin pozitif çıktığı ve 8 gündür karantina olduğu bilgisi kamuoyuyla paylaşıldı. Oyuncular Sendikası yaptığı açıklamada Dizemen’in ölümünün adli merciler tarafından şüpheli ölüm olarak görüldüğü ve konu hakkında incelemelerin başlatıldığı bilgisini de paylaştı.
Güncelleme (7 Kasım 2020): Kanal D’de yayınlanan, yapımcılığını OJO Pictures’ın üstlendiği Hekimoğlu dizisinin başrol oyuncusu Timuçin Esen’in COVID-19 testinin pozitif çıktığı duyuruldu. Sağlık Bakanlığı’nın COVID-19 ile ilgili kamu spotunda rol alan Esen’in, aile fertlerinin virüse yakalanması üzerine test yaptırdığı ve sağlık durumunun iyi olduğu bildiriliyor. Setine bir hafta ara verilen Hekimoğlu‘nun yeni çekim tarihine ise Esen’in sağlık durumuna göre belirlenecek.
Güncelleme (6 Kasım 2020): TRT 1’de yayınlanan, yapımcılığını Köprü Film’in üstlendiği Gönül Dağı dizisinin setinde 39 kişinin COVID-19 testi pozitif çıktı. Sinema-TV Sendikası, 2 kişinin testinin pozitif çıkmasına rağmen yapımcıların ekibe haber vermeden çekimlere devam ettiklerini duyurdu. Sendikanın açıklamasına göre, 3 Kasım 2020 tarihinde ekibin çoğuna tekrardan test yapılıyor ve sonuçların negatif olduğu söylenerek sete devam ediliyor. 4 Kasım 2020 tarihinde paydos sonrası yapılan testlerde 37 vaka daha tespit ediliyor. Konuyla ilgili yapılan haberlerde, Eskişehir’de çekilen dizinin oyuncuları Gülsüm Ali İlhan ve Ali Düşenkalkar’ın testlerinin de pozitif çıktığı bilgisi paylaşılmakta.
Güncelleme (29 Eylül 2020): TRT 1’de yayınlanan, yapımcılığını Akli Film’in üstlendiği Uyanış: Büyük Selçuklu dizisinin setinde COVID-19 salgınını engelleyici önlemlerin alınmadığı bildiriliyor. Dizinin set-dekor işçileri, 24 saat çalışmaya zorlandıkları ve ödemelerini almadıklarını dile getirerek 23 Eylül’de iş bırakma eylemine başlamışlardı. Sinema Emekçileri Sendikası (Sine-sen) sette insanlık dışı çalışma koşullarının olduğunu ve “hiç COVID-19 testi ve tetanos aşısı yapılmamış işçilerin bulunduğunu” bildiriyor.
Güncelleme (22 Eylül 2020): Sinema-TV Sendikası’nın verilerine göre, 22 Eylül 2020 itibarıyla 17 farklı sette 42 COVID-19 vakası tespit edilmiş durumda.
Güncelleme (15 Eylül 2020): Malatya’da çekimleri süren Zalo adlı filmin çekimleri sırasında rahatsızlanarak 9 Eylül 2020’de hayatını kaybeden usta oyuncu Halil Kumova’nın COVID-19 hastalığına yakalanmış olduğu belirlendi. Ağır zatürreye bağlı solunum yetmezliği ile hayatını kaybeden 64 yaşındaki oyuncunun PCR testinin pozitif çıktığı öğrenildi. Set ekibinden 4 kişinin daha testinin pozitif çıktığı belirtiliyor. Kumova pek çok tiyatro oyunu ve dizinin yanı sıra, Hiçbiryerde (2002), Hazan Mevsimi: Bir Panayır Hikayesi (2008) ve Ayla (2017) gibi filmlerde de rol almıştı.
Film, dizi ve reklam setlerinde COVID-19 belirtileri gösteren ve testi pozitif çıkan çalışanların sayısı son günlerde ciddi bir artış gösteriyor. En son 7 Eylül 2020’de, Aşk 101 dizisinin ikinci sezonu olarak Netflix’te yayınlanacak Aşk 102 dizisinin ekibinde pozitif vakalar tespit edildi. Yapımcılığını Ay Yapım’ın üstlendiği dizinin ekibinden 5’i teknik ekip çalışanı, 3’ü oyuncu toplam 8 kişinin COVID-19 testinin pozitif çıktığı duyuruldu. Sinema-TV Sendikası’nın konu hakkında yaptığı açıklamada, dizinin setine ara verildiği ve bütün ekibe tekrar test yapılacağı belirtiliyor. Testi pozitif çıkan dizi çalışanlarının sağlık durumunun iyi olduğu tarafımıza ulaşan bilgiler arasında.
#ÖnceSağlıkSonraÇekim pic.twitter.com/NU4HUgrmFH
— Sinema TV Sendikası (@sinematvsen) September 7, 2020
Aşk 102 setinden Sinema-TV Sendikası’na konuyla ilgili şeffaf bilgi akışı yapılıyor ancak bunun gerçekleştirilmediği setler de var. Sendika 3 Eylül 2020 tarihinde, yapımcılığını Es Film’in üstlendiği Mavera isimli belgesel projesinin setinde “en az 5 pozitif vaka” olduğunu duyurdu. Bu sayının artabileceği yönündeki kaygılarını kamuoyuyla paylaşan Sinema-TV Sendikası, sete 14 gün ara verilmesi gerektiğini vurguladı. Zira, TRT için hazırladığı projelerle tanınan Es Film’in çekimlere 2 Eylül itibarıyla devam etme kararı aldığı öğrenilmişti. Sol Gazete’nin konuyla ilgili hazırladığı haberde çekimleri Konya’da devam eden Mavera’nın setinden bir işçi, sette maske takılmadığını, sağlık ekibinin olmadığını ve ateş ölçümünün yapılmadığını aktarıyor.
Sinema-TV Sendikası, 18 Ağustos’ta, yapımcılığını Süreç Film’in üstlendiği Kuzey Yıldızı İlk Aşk dizisinin setinde bir çalışanın, 24 Ağustos’ta ise yapımcılığını Inter Medya’nın üstlendiği Saygı dizisinin setinde ise iki çalışanın testlerinin pozitif çıktığını duyurmuştu. İşverenlerin işçi sağlığını sağlamak için gerekli önlemleri alma yükümlülüğü olduğunu hatırlatan Sinema-TV Sendikası, bugüne kadar toplam 9 farklı dizi setinde, 25 COVID-19 vakası tespit ettiklerini belirtiyor.
Hatırlanacağı üzere, 15 Mart 2020 tarihinde sinema, televizyon ve reklam sektörünün bileşenleri ortak bir bildiriye imza atarak koronavirüs salgınına karşı setlerin durdurulması gerektiğini açıklamışlardı. #SetleriDurdurun etiketiyle yapılan bu çağrıların ardından, Sinema-TV Sendikası’nın verdiği bilgiye göre, reklam/dizi/film çekimlerinin %98’inin çalışması durduruldu. Setlerin yeniden başlamasının gündeme gelmesiyle birlikte, sektörün 17 bileşeni, 18 Mayıs 2020’de Türk Tabipler Birliği’nin de katkılarıyla hazırlanan “Covid-19 Sürecinde; Film Yapımlarında Güvenli Çalışma Koşulları ve Önlemler” başlıklı bir kılavuz yayınladı. Sektörün bileşenleri yaptıkları açıklamalar ve katıldıkları programlarda, yapım şirketleri ve ekiplerini bu kılavuzda yer alan kurallara uymaya davet ediyorlardı.
Sinema-TV Sendikası, kurallara uyulan ve uyulmayan setlerin yanı sıra COVID-19 vakalarının tespit edildiği setleri de, #ÖnceSağlıkSonraÇekim etiketiyle birlikte sosyal medya hesaplarından paylaşmaya devam ediyor. Sendikanın paylaşımlarından, yasal saat sınırlarının üzerinde çalışma yaptırılan pek çok set olduğu ve yapım şirketlerinin hukuk dışı uygulamalara salgın sürecinde de devam ettikleri görülüyor. Hatırlanacağı üzere, Sinema Emekçileri Sendikası (Sine-Sen) da, 20 Ağustos 2020’de yaptığı açıklamada sinema sektöründe günlük çalışma sürelerinin aşılmasıyla ilgili şikâyetler aldıklarını bildirmiş ve çalışanlarını hukuka aykırı çalışmaya zorlayan işverenler hakkında soruşturma yapılması için SGK’ya müracaatları yapmaya başladıklarını duyurmuştu.
— Sine Sen (@DiskSine) August 20, 2020
